Westerse regeringsleiders reageren steeds heftiger op de belemmeringen die pro-Russische rebellen opwerpen voor de inspectie van de vliegramp in Oost-Oekraïne. Of hardere taal ook daadwerkelijk leidt tot nieuwe economische sancties tegen Rusland moet nog blijken.

Volgens de Verenigde Staten is er inmiddels bewijs dat pro-Russische separatisten het vliegtuig van Malaysia Airlines boven Oekraïne hebben neergehaald met een raketsysteem dat uit Rusland kwam. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry zondag gezegd in een interview met CNN.

“Het is behoorlijk duidelijk dat dit een systeem was dat was overgebracht vanuit Rusland”, aldus Kerry. Hij liet weten dat het bewijs dat op dit moment beschikbaar is “duidelijk wijst op de separatisten”.

Toegang tot rampplek op agenda Veiligheidsraad VN

De VN-Veiligheidsraad stemt mogelijk maandag over een resolutie over de vliegramp in Oekraïne. Volgens westerse diplomaten heeft de Australische VN-delegatie een ontwerpresolutie opgesteld.

Australië liet de ontwerpresolutie dit weekend circuleren. In de tekst wordt geëist dat alle landen meewerken aan pogingen vast te stellen wie verantwoordelijk is voor de vliegramp, waarbij het land 28 burgers verloor. Ook wordt gesteld dat op een “respectvolle, waardige en professionele” manier moet worden omgegaan met de lichamen van de slachtoffers.

Verder worden alle partijen, vooral de pro-Russische rebellen, opgeroepen volledige medewerking te verlenen aan de internationale autoriteiten. Ook verbiedt de resolutie manipulatie van de rampplek. Verder wordt opgeroepen de zwarte dozen van het Malaysia Airlines-vliegtuig onmiddellijk te overhandigen.

Of de resolutie het haalt is de vraag. Rusland heeft vetorecht in de Veiligheidsraad en heeft nog een reeks aanpassingen in de tekst geëist.

Poetin stelt zich verbaal coöperatief op

De Russische president Vladimir Poetin heeft er maandag bij de separatisten in Oost-Oekraïne op aangedrongen experts toegang te verlenen tot de rampplek waar vlucht MH17 neerkwam. "Alles moet gedaan worden om de veiligheid van internationale experts te garanderen op de plaats van de tragedie'', verklaarde het Russische staatshoofd voor de Russische tv.

Experts van de Verenigde Naties hebben het rampgebied van de vliegtuigcrash in het oosten van Oekraïne nog steeds niet kunnen betreden, omdat de veiligheid niet kon worden gegarandeerd, meldde persbureau Reuters zondag op basis van een hooggeplaatste bron binnen de VN-luchtvaartorganisatie ICAO.

Premier Rutte eiste zaterdag dat Nederlandse identificatie-experts en onderzoekers vrije toegang krijgen tot de plaats waar het vliegtuig van Malaysia Airlines donderdag is gecrasht. Volgens de minister-president is het nu absoluut urgent dat de stoffelijke resten van de slachtoffers worden geborgen. "Iedereen die daaraan niet direct en volledig meewerkt, laadt een zeer ernstige verdenking op zich'', zei hij.

Woede om chaotische toestanden bij rampplek

De Australische premier Tony Abbott reageerde maandag nog eens boos op de chaotische toestanden in het rampgebied in Oost-Oekraïne. "Het lijkt meer alsof een tuin wordt opgeruimd dan op een forensisch onderzoek. Dit is compleet onacceptabel'', zei Abbott in een radioprogramma.

Het is de premier vooral een doorn in het oog dat de pro-Russische separatisten nog steeds de dienst uitmaken op de plek waar vlucht MH17 is neergestort. "Aangezien de door Rusland gesteunde rebellen vrijwel zeker schuld hebben aan het neerhalen van het toestel, is het een beetje alsof criminelen de leiding hebben over een plaats delict'', oordeelde Abbott.

Nederlandse experts aangekomen bij rampgebied

Een team van Nederlandse forensische experts is maandagochtend wel aangekomen op de plek waar donderdag een Boeing van Malaysia Airlines neerstortte, gaf  minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie maandag aan kort voor begin van een bijeenkomst in de Tweede Kamer.

Samen met waarnemers van de Europese veiligheidsorganisatie OVSE gingen Nederlandse experts maandag op weg naar het rampgebied. Het zijn de eerste internationale forensisch onderzoekers die het rebellengebied zijn binnengekomen sinds het vliegtuig neerstortte.

Minister-president Mark Rutte  gaf maandag tijdens de bijeenkomst in de Tweede Kamer aan dat er Nederlandse forensische experts zijn bij het station in Torez waar in treinwagons slachtoffers van de vliegramp liggen.

Rutte wil dat de treinen zo snel mogelijk gaan naar gebied dat onder controle staat van de regering van Oekraïne "het liefst naar Charkov''. Torez ligt ongeveer 15 kilometer van de plek waar het vliegtuig neerkwam. Rutte wil dat de identificatie in Nederland gaat plaatsvinden. Daarover wordt nu overlegd, zei hij. Torez ligt 300 kilometer van Charkov.

Volgens de OVSE lagen er zondag 196 mensen in de treinen. Volgens onbevestigde berichten maandag zou het inmiddels gaan om 251 stoffelijke resten, aldus de premier. De separatisten houden volgens Kiev de trein tegen en zouden rails hebben geblokkeerd.

De leden van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) kunnen op dit moment nog niet naar de plek waar het vliegtuig van Malaysia Airlines donderdag is neergestort. "Ze moeten nog wachten'', zei een woordvoerster maandagochtend. "Ze houden nu op afstand de boel in de gaten.'' Er is nog geen afspraak wanneer de Onderzoeksraad wel op de rampplek aan het werk kan.

Economische sancties tegen Rusland?

Zondag regende het vanuit Europa waarschuwingen in de richting van de Russische president Poetin. De Duitse bondskanselier Merkel, de Britse premier Cameron en president Hollande van Frankrijk zinspeelden op nieuwe economische sancties tegen Rusland.

De vraag is echter of de grote landen van de Europese Unie daadwerkelijk bereid zijn om maatregelen te nemen tegen handelspartner Rusland, als ze daarmee ook de eigen economie pijn kunnen doen. Lees ook het artikel: Vliegramp Oekraïne zet conflict met Rusland op scherp.

De Duitse houding is de facto in ieder geval gericht op het open houden met de lijntjes naar Rusland, zo berichtte weekblad Der Spiegel maandag. In tegenstelling tot de Amerikanen onthouden bondskanselier Merkel en minister van buitenlandse zaken Steinmeier zich vooralsnog van directe beschuldigingen aan het adres van Poetin wat betreft de oorzaken van de vliegramp.

Bron: ANP/Z24

Lees ook

Na de vliegramp met MH17: luchtvaart bezint zich op veiligheid

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl